(van onze reporter)
Het verhaal van de overgelopen Kommandanski krijgt een nieuw hoofdstuk nu hij met zijn kernonderzeeër K-181 een nieuwe thuishaven heeft gevonden. Het epos begon toen de Sovjet-Unie (USSR) nog riekte naar de KGB en het rooie gevaar. De kommandanski is nog een communist van de oude stempel. Ooit was hij de held van de Sovjet-Unie. Maar nu is hij uit alle geschiedenisboeken geschreven als of hij nooit heeft bestaan voor moedertje Rusland.

Na de val van het IJzeren Gordijn en daarmee de teloorgang van het communistische systeem is Kommandanski met zijn onderzeeër niet meer teruggekeerd naar zijn moederland. Als ware communist was er geen plek meer voor hem, dus deserteerde hij. Woedend was hij op het politbureau over het feit dat zij de SuperPower USSR in de uitverkoop zetten voor het decadente kapitalistische Westen. Hij kon het moeilijk verkroppen dat de nieuwe leiders in het Kremlin het militaire machtsoverwicht verkwanselden.
Jarenlang zwierf hij over de oceanen met zijn verouderende onderzeeër. Vaak achtervolgt door de moderne Russische marine. Maar onze ervaren held - destijds had partijleider Brezjnev hem vol trots onderscheidden met de Leninorde; de allerhoogste onderscheiding voor moed uit de Sovjettijd - wist altijd op slinkse wijze te ontsnappen. De gewiekste president Putin heeft nog even geprobeerd het zinken van de kernonderzeeër Kursk in de schoenen van de Kommandanski te schuiven. Moskou hielp het verhaal de wereld in dat de ‘overgelopen gekke-Ivan’; onze Russische ‘outlaw’ de Kursk had getorpedeerd.

Dat verhaal is zeer twijfelachtig te meer omdat de Kursk stukken geavanceerder en moderner was dan de dertig jaar oudere onderzeeër van Kommandanski.
Het verhaal van onze doorgewinterde held staat lijnrecht tegenover de uitspraken van Putin welke hij afdoet als ‘vuile leugens’.
Deze beweert juist dat hij zijn vrienden van de Kursk te hulp kwam na hun ongeluk nadat het Kremlin de Kursk-bemanning aan zijn lot had overgelaten in de hoop dat de ‘Kursk-ontwerpgeheimen’ niet door een Westerse reddingsactie zouden worden ontfutseld.
Het is onduidelijk hoeveel moeite de Russische marine erin heeft gestoken om de gedeserteerde onderzeeër te doen kelderen.
In het Westen is weinig bekend over deze onderzeeër die in de hoogtijdagen van de Koude Oorlog van stapel liep. De onderzeeër K-181 van onze deserteur behoorde tot de eerste generatie van nucleaire aangedreven Sovjet-aanvalsonderzeeërs. Toentertijd werd dit type, wat bij de NAVO werd aangeduid als de November-klasse als het allergrootste gevaar bestempeld voor het Vrije Westen mede omdat deze onderzeeër veel sneller en stiller was t.o.v. de onderzeeërs van de NAVO. Hij had twee met metaal-vloeistof gekoelde VT-1 kernsplijtingreactors, welke hoogverrijkt Uranium 235 als brandstof gebruikte. Algemeen staat bekend dat die allereerste kernreactors van de USSR allerminst betrouwbaar en veilig waren.
Het torpederen van een onderzeeër uitgerust met zo’n kernreactor zou tot een catastrofale milieuramp leiden. Iets wat onze Russische outlaw ten volle uitbuitte door zich voornamelijk in ondiepe wateren van West-Europa te begeven en veilig onder de paraplu van diezelfde NAVO.
Het schijnt dat Kommandanski met zijn onderzeeër zich nu ophoudt in het Amsterdamse IJ, zelfs met medewerking van Jaap de Hoop Scheffer; Secretaris-Generaal van de NAVO. Rusland zal na de ramp van de kerncentrale bij Tsjernobyl weinig aspiraties hebben de onderzeeër terug te krijgen. Te meer omdat deze type onderzeeër in het Westen ook wel wordt omschreven als een ‘drijvende Tsjernobyl’. Ook de Russen lijken weinig vertrouwen in hun eigen boot. Saillant detail hierbij is dat de Russen dit type onderzeeër zelf ook wel de Hiroshima-klasse noemen na al de ‘ongelukjes’.
Volgens Kommandanski is de nucleaire reactor aan boord in uitstekende staat en is er echt geen enkele reden voor ongerustheid. Hij heeft zeker nog voor 20 jaar energie!
Op een suggestie van onze reporter aan Kommandanski: "Het schijnt dat uw onderzeeër met dezelfde type kernreactor is uitgerust als het zusterschip K-159", reageerde onze held nogal nors: "Mijn reactor is van een verbeterde versie en ik heb zelf nog wat modificaties doorgevoerd die hem weer als nieuw maken!", aldus de immer zelfingenomen Russische commandant.
Maar volgens de paparadski uit Moskou is de Kommandanski juist gek geworden door stralingsziekte veroorzaakt door de lekkende kernreactor in zijn onderzeeër. Maar hen is er alles aangelegen om hem in diskrediet te brengen. Dit doet hem pijn, wat hij naar goed Russisch gebruik wegspoelt met (liters) Wodka.

Om op exorbitante onkosten te bezuinigen heeft hij zijn principes wat laten varen en laat hij zich in navolging van ‘James Bond’ nu ook sponseren door het bekende distillateursmerk.
"Overigens kan een beetje alcohol en straling helemaal geen kwaad. Van een beetje straling gaat juist heilzame werking uit", aldus Kommandanski. Hij overweegt zelfs hormese-trips te gaan organiseren.

De Hoop Scheffer na een geheim bezoek aan de onderzeeër (wat overigens (ook) uitlekte): ”Toekomst van de NAVO zie ik nu stralend tegemoet”. ”Het bezoek was zeer interessant en verkwikkend” aldus de hoogste baas van diezelfde NAVO, die zich weer snel naar het Marine etablissement op Kattenburg liet varen.
De Russische Admiraal buiten dienst Edoeard Baltin was vooral verontwaardigd op de beslissing van de NAVO om de aftandse K-181 onderdak te geven, die hij vergeleek met een roestvat vol gaten. Over de uitspraak van Kommandanski zei hij: "een typisch Russische karaktertrek om achteloos op goed geluk te vertrouwen . . ."
Kommandanski’s verblijf in de Amsterdamse wateren is zeker niet geheel onopvallend gebleven getuige een artikel in een plaatselijke buurtkrant.
Zie artikel in de Kaderkrant
Het betreffende artikel van ene Joke is op zijn zachts gezegd discutabel omdat er over meerdere onderzeeërs wordt gesproken.

In de meer officiële publicaties kunnen we vreemd genoeg weinig of niks terugvinden over de onderzeeër van de onze 'rooie overloper'. Des te meer lijken de omzwervingen van onze held een creatieve bron voor Hollywood. We weten dat de schrijver Tom Clancy zich heeft laten inspireren door het verhaal van onze held voor zijn roman ‘The Hunt for Red October’.
De schrijver heeft naar eigen zeggen Kommandanski enkele malen in Noorwegen bezocht voor zijn research. Zijn bestseller werd verfilmd met in de hoofdrol Sean Connery.
Ook is Kommandanski naar Canada gegaan op uitnodiging van acteur en producent Harrison Ford om hem te adviseren bij zijn verfilming van het op waargebeurde feiten verhaal van K-19. Deze met kernraketten uitgeruste nucleaire aangedreven onderzeeër werd gelanceerd op het hoogte punt van de Koude Oorlog.
Op zijn eerste reis ging het al mis: een lek in de reactor!
Enkele bemanningsleden hebben zich opgeofferd om een ramp te voorkomen en de onderzeeër te redden van zijn ondergang. Achteraf was Kommandanski niet zo blij met de dramatiek van ‘Hollywood’, die volgens hem ten onrechte suggereert dat het tussen de bemanning en de officieren niet botert. Wat volgens Kommandanski absoluut niet waar was. Dit heeft de naar elkaar groeiende vriendschap tussen Harrison en Kommandanski beduidend afgekoeld.
Door al die contacten met de filmwereld wil Kommandanski nu wel eens zijn eigen film maken. Met Harrison Ford had ie een goede producent kunnen hebben . . .

Nog toe is hij niet verder gekomen dan de muziek-CD voor zijn film, die een vriend voor hem heeft gemaakt.
Daarom is Kommandanski nog steeds op zoek naar een producer voor zijn film ‘Die Today Mr. Bond’. Hij ziet James Bond als het ultieme verdorven product van het ‘Westers imperialisme’. Wiens propaganda inspeelt op onze primaire driften van Gulzigheid, Wellust en Zelfzuchtigheid. Hij wil daar in zijn nog te maken film voorgoed mee afrekenen. Hopend dat dit een stimulans is om oude communistische normen en waarden te doen terugkeren.
Vreemd genoeg speelt het scenario zich hoofdzakelijk af in luxe badplaatsen, casino’s en met snelle bolides en mooie Bond-girls. Het lijkt meer of onze Communistische held de plaats van James Bond wilt innemen in plaats van hem vergoed te elimineren?

Fotobron: Marine Inlichtingen Dienst te Den Haag