Linköping in Zweden 19 - 21 februari 2009
Groepsleden: Jan & Jasper van der Heyden, Johan Pegge, Marijn Giesberts en ondergetekende. Laatste schaatsdag kwam Luuk ... daar nog bij. Gidsen: Wim Willemse en Niklas Zackrisson
Ruim twee jaar geleden had ik me aangemeld bij de HLSK eigenlijk voor dit doel. Een club puur voor schaats- en natuurliefhebbers zonder winstoogmerk sprak mij aan. De HLSK gidsenopleiding was toen net van start gegaan; dus het zou nog een tijdje duren voordat deze ‘gidsen in opleiding’ zelf tochten mochten gaan leiden. Als alternatief heb ik toen het Zweedsschaatsavontuur geboekt (zie mijn verslag van 25 Februari 2007) Ik had dus al wat ervaring schaatservaring in Zweden en was erg benieuwd hoe dat nu zou gaan onder de vlag van de HLSK.
Rob had mij ingedeeld bij de groep van de 2 ‘Zweedse’ HLSK gidsen die beide in Linköping woonden. Via de contactlijst kwam er snel emailverkeer op gang. Onze gidsen hadden beiden een auto tot hun beschikking, dus een Ryanair-vliegreis naar Skavsta airport, Nyköping leek de beste optie. Ryanair is wel lekker goedkoop maar voor speciale bagage zoals de prikstokken moet je wel extra betalen per vlucht. Dat bedrag is bijna even veel als de prikstokken waard zijn. Vorig jaar heb ik in Zweden daarom inschuifbare ijsprik-stokken gekocht, die waren toen net op de markt gekomen. Andere groepsleden hadden hun prikstokken ingenieus in 2 of 3 delen gemaakt, die je middels een schroef- of klembevestiging weer tot één stuk kon monteren. Zodoende kon je je prikstok ken meenemen in de gewone bagage.
We kwamen er met zijn drieën achter dat de taxikosten per persoon wel mee vielen (333 Kr/pp) om van Skavsta naar ons hotel in Linköping -welke onze gids Wim had aanbevolen- te brengen. Onderweg zagen we richting de kust veel rokende schoorstenen tegen een heldere koude nacht (-10°C). ‘s Ochtends vernamen wij uit het TV-nieuws dat General Motors van hun autofabrikant SAAB af wilde. De SAAB fabrieken staan namelijk in Linköping. Gelukkig had dat geen consequenties voor onze gids Wim die bij SAAB vliegtuigen werkt. Toen er 12 jaar geleden geen doorstart kwam voor Fokker ging hij bij SAAB werken. Wim is ook gids (ledare op zijn Zweeds) bij onze zustervereniging LLK. Onze andere gids Niklas is een echte Zweed. Maar spreekt en schrijft perfect Nederlands, dat mag ook wel na 8 jaar in Nederland gewoond te hebben. Niklas is leraar en een veelzijdig sportman en -instructeur vernam ik van zijn homepage.
Wim en Niklas hadden afgesproken dat zij ons (vijven) donderdag om 9 uur bij ons hotel zouden ophalen om te gaan schaatsten. We waren benieuwd naar onze gidsen waarmee we tot nog toe alleen mee ge-emailed hadden. De uitrusting en het plan van de dag werd doorgenomen met ons. Er lag veel ijs. Zelfs 20 cm dik. Maar op dat dikke oude ijs lag veel sneeuw! Dus moest er naar jong minder dik ijs gezocht worden. Gelukkig had het de afgelopen nachten aardig gevroren. Het plan was om bij het meer Sommen te gaan kijken; 80 km rijden ten zuidwesten van Linköping. Een meer met een omtrek van meer dan 200 km. We parkeerden onze auto’s voor de kerk van het plaatsje Malexander aan de noordelijke oever. We waren verrukt toen we op het ijs stonden, dit was mooi zwart Zweeds ‘quality ice’. Ik kende het alleen van de foto’s en nu konden we er zelf op schaatsen. Onze gidsen lieten ons hier niet met een hoog tempo overheen gaan, want de ijs-dikte varieerde nogal en moest regelmatig getest worden. De weg naar het zuiden was versperd door dun ijs van 2 cm. Dat dreef ons naar het Westen dicht langs de oever, waar we nog drie keer moesten klunen om verder te komen. Uiteindelijk hebben we die dag toch nog 42 km geschaatst. Ik vond het een perfecte start van onze schaatsvakantie. Gelukkig kwam ik goed door deze koude dag heen van -5°C met mijn kleding van drie lagen. De komende dagen zou de temperatuur iets gaan stijgen. Tegen het eind hebben we nog een oefening gedaan met het werpen van onze reddingslijnen; dat viel nog best tegen om die binnen handbereik te krijgen van onze Niklas, die speelde dat hij in een wak lag.
We konden de volgende nachten in ons hotel blijven. Zo konden we s’avonds rustig een restaurant uitkiezen. Wim had op Skridskonätet een gps-track gevonden van iemand die die dag in de baai van Braviken had geschaatst. Dus de volgende dag gingen we richting de Oostzee voorbij Norrköping. De dag kon eigenlijk niet meer stuk; het was zonnig, een paar graden onder nul en praktisch geen wind. Nu het ijs nog vinden. Bij Mauritzberg zouden we het ijs op gaan. Mauritzberg bleek tot onze verassing een 17de eeuws oud slot te zijn: een prachtig startpunt. Verschillende keren moesten we onze prikstokken gebruiken om over ijsschotsen op goed berijdbaar ijs te komen. Toen we in de beschutte omgeving kwamen van kleine eilandjes omgeven door ondiep water kwamen wij de mooiste ijsvloer tegen; egaal hard ijs, zonder sneeuw, zonder scheuren of oneffenheden. Hier vlogen we letterlijk over heen. Halverwege kwamen wij twee schaatsers tegen. De één bleek ‘toevallig’ de vader van Niklas te zijn! Hij kon het niet laten om op deze mooie dag te schaatsten, maar hij moest weer snel terug: deze dag was tevens zijn trouwdag. Tijdens een rustpauze hoog op een rots zagen wij de enige andere schaats-groep van die dag langzaam en voorzichtig terug schaatsten. We hoorden dat drie van hen geen droge reserve kleding meer hadden, dus vandaar die extra voorzichtigheid. Niklas vertelde ons dat hij in zijn jonge jaren veel geleerd had van zijn vader tijdens hun vele schaatstochten. Ondanks dat we wat eerder van het ijs gingen hadden we toch die dag 45 km afgelegd.
De weersverwachting voor het weekend was minder geworden er was sneeuw op komst. Misschien dat we naar het grote meer Vättern konden gaan. Maar op die zaterdagochtend voor vertrek hoorden we dat daar te weinig sneeuwvrij ijs was aangevroren. Dus gingen we weer terug naar Sommen, maar deze keer probeerden we wel zuidelijker te geraken. De 2 cm dikke ijs vloer van afgelopen donderdag moest toch wel dikker zijn geworden na de laatste nachten vorst van -8°C. We bleken niet de enige met dat idee. Op weg naar Malexander zagen we al andere auto’s voor ons rijden. We konden nog net een parkeerplaats vinden voor de kerk. Ongeveer 80 schaatsers verzamel den zich op het ijs om in verschillende groepen richting het Westen te gaan. Kennelijk volgen zij de gps-route van Wim van onze eerste tocht, die hij samen met een kort verslag op Skridskonätet (Schaatsnetwerk) had gezet. Wij gingen de andere kant op. Maar verderop was het ijs toch te dun om verder te gaan, dus moesten wij terug om het via de andere oever opnieuw te proberen. Heel wat kilometers goed ijs lagen nu open voor ons. Op de weg terug gleden nog twee van ons achter elkaar in een plas water toen we over een gekanteld ijsschots langs de kant heen moesten klunen. Het was een lastige passage waarbij je zeer moest opletten waar je je schaatsen en prikstokken moest plaatsen. Ach, het was tevens een goede oefening voor het verkleden en het werd meteen ook onze lunchpauze. Op onze terugweg volgden we de contouren van het meer en kwamen uit op onze route van 2 dagen eerder. Het was al half donker voordat we van het ijs afscheid konden nemen. Op de parkeerplaats stonden alleen nog onze twee auto’s. We hadden die dag dan ook 60 km afgelegd.
Voor onze laatste avond hebben we de gidsen met vrouw/vriendin bij ons afscheidsdiner uitgenodigd om hun de bedanken voor 3 fantastische schaatsdagen. Het sneeuwde die hele avond. De volgende dag lag er wel 5 cm sneeuw wat schaatsen praktisch onmogelijk en gevaarlijk zou hebben gemaakt. Het is dan weer wachten op een dooiperiode, vervolgt door een vorstperiode voor dat er weer geschaatst kan worden. Dus hebben we ontzettend veel geluk gehad met het weer en daarom gingen we zeer voldaan en tevreden huiswaarts.
Tom Visbeek, 3 maart 2009 Amsterdam