Schaatsen op de Mälaren en op de Baltische Zee bij Stockholm
Ook deze winter diskwalificeert zich hier weer als echte winter. Het lijkt wel of onze winters van vroeger naar het Noorden zijn verhuisd. De winter bij ons is tegenwoordig een verlengde herfst geworden met veel nattigheid. En ook in Zweden valt er meer neerslag dan vroeger. Dat is dan wel in de vorm van sneeuw; niet leuk voor de schaatsliefhebbers. Maar voor de sportieve Zweden maakt dat niet uit; zij gaan gewoon langlaufen. Maar als echte schaatsliefhebber wil ik op natuurijs schaatsen. Ik had al speciale schaatsen t.b.v. de HLSK aangeschaft. Omdat ik niet nog één jaar wilde wachten heb ik het Zweedsschaatsavontuur geboekt. De kosten waren wel 'een rib uit mijn lijf'. Maar enkele HSLK-leden, die de trip al eens hadden gedaan, verzekerde me dat de trip echt een onvergetelijke ervaring was. In de voorbereiding heb ik nog wat duurtrainingen op schaats en fiets gedaan. Ook heb ik nog wat speciale schaatskleding aangeschaft, zoals een onderbroek met windstopper op de kruis, een lange schaatsonderbroek met windstopper op dijen en schenen, polyester onderhemd met lange mouwen, thermoschaatsbroek, skibril, goretex-wanten en goretex-windjack. Ik had namelijk ook gehoord dat ze zelfs bij -20 C zijn gaan schaatsen. Dus in die dagen ervoor keek ik nieuwsgierig naar de actuele weergegevens van Stockholm
Het was rond de 0 graden dus dat viel wel mee. De eerste dag schaatsten we grotendeels op het geveegde Vikingarännet traject. Zo konden we wennen aan het natuurijs en het schaatsen met de uitrusting. Ik had mijn eigen Free-Skates meegenomen, zodat ik deze op natuurijs kon uittesten. Ik viel al in de eerste meters; het was even wennen om balans te vinden met die rugzak. Soms maakten we een uitstapje vanuit de baan over de besneeuwde ijsvlakte. Die dag viel ik nog enkele malen, 2 keer op dezelfde heup. Ik kon enkele dagen niet op die kant slapen. Het was duidelijk dat ik mijn schaatshouding en -stijl nog moest aanpassen aan deze nieuwe ijscondities. Tegen de avond na 50 km geschaatst te hebben gingen we van het ijs af en bracht onze bus ons naar een 4-sterren country-style hotel. Nu wist ik waarom de trip zo duur was. Ik dook meteen de sauna in, hopend dat het mijn afgewerkte lichaam goed zou doen. Ter afkoeling heb ik voor het hotel nog even lekker in de sneeuw liggen rollen. Daarna nog even in het bubbelbad; nu moest toch echt alle vermoeidheid eruit zijn voor de volgende dag. Het diner was, wat je van een 4 sterren hotel kon verwachten een culinair hoogstandje. Niet bepaald maagvullend na onze inspanning. De volgende ochtend konden we dat ruim goed maken bij het uitgebreide ontbijt. Tijdens het diner en daarna koffie bij de openhaard komen de verhalen los van barre schaatstochten. Onze Zweedse gidsen komen met verhalen over minder fortuinlijke gidsen. Het gemêleerde gezelschap bestond uit o.a. een chirurg, tandarts, advocaat, meubelmaker, een journaliste, yogalerares. Ik denk dat de gemiddelde leeftijd van onze groep ergens boven de 50 lag. Sommigen waren de 60 al gepasseerd maar onderschat deze krasse knarren niet. Er was een vriendengroepje die het avontuur voor de tweede keer deed; de eerste keer waren de schaatsomstandigheden zo slecht, dat ze nu hoopte het onder betere condities over te kunnen doen. Het weer- en ijsrapport van Bengt Kull was nogal optimistisch uitgedrukt volgens hen. Voor René Brandsma -HLSK gids in opleiding- bezorgde deze ijscondities weer nieuwe ervaringen.
De tweede dag zou pas echt avontuur worden. Onze gidsen hadden van het web een GPS-schaatsroute gehaald van een schaatser die de vorige dag in het archipel in de Baltische Zee had geschaatst. We wisten nu dat het mogelijk was daar te schaatsen, maar hoe de ijscondities waren was een vraagteken. Daarom kregen we in de bus een video te zien van de veiligheids- en reddingsinstructies. Via een veerboot gingen we naar een eiland in de archipel. Ik vond het allemaal prachtig. Aan de andere kant van het eiland zouden we pas op het ijs gaan. We zagen een woeste deels besneeuwde ijsvlakte. We ploegde ons door de eerste kilometers heen. De hulpstokken kwamen nu goed van pas. Als we dit werkijs de hele dag zouden hebben, dan werd het een heel zwaar dagje. Maar de ijsvloer werd gelukkig gaandeweg beter. Zoutwater bevriest pas bij ± -1,9 C en omdat het nog steeds 0 graden was lag er een laagje van smeltijs, -sneeuw op. Daaronder lag een goede ijsvloer en met een straffe wind in de rug gleden we tussen de eilanden van de archipel. Je moest alleen niet vallen want dan was je kleddernat. Een goretex broek was dan wel op zijn plaats geweest. Enkele hadden toch last dat er sneeuw en water in hun schoenen terecht kwam. Mijn nieuwe Salomon langlaufschoenen met rits aan de zijkant waren wat dat betreft goed. Mijn voeten waren trouwens ook nat maar dan van het zweet.
De laatste dag stapten we op het ijs van de Mälaren. Tot onze verbazing zagen wij een coaster door het ijs varen. Even later begreep ik dat hij dwars door het schaatstraject ging. Ik zag al een Zweedse schaatsgroep -die eerder op het ijs stond- proberen het schip voor te zijn door voor zijn boeg de ijsvlakte over te steken. Omdat het schip kennelijk gestopt was, gingen wij ook zo snel mogelijk die kant op. Wij hadden allemaal het idee dat hij gestopt was voor de schaatsers. Maar uiteindelijk maakte hij rechtsomkeer. Het ijs was kennelijk te dik voor hem. Verderop was de zwarte ijsvloer van een week eerder veranderd in sinaasappelschilijs. Ook kwam ik met een noodrem tot stilstand op het fenomeen dubbelijs (Överis). Op een gegeven ogenblik moesten wij ons nog haasten; ja de meesten van ons moesten een vliegtuig halen. Ik zou nog 2 nachten in Stockholm blijven, zodat ik de stad nog kon bekijken. En nu ik er toch was heb ik daar maar meteen een Zweedse schaatsuitrusting aangeschaft, zodat ik volgend seizoen met de HLSK mee kan. Achteraf viel me op dat de ronding aan de voorkant van de Zweedse ijzers veel groter is dan bij mijn Hollandse Raps-ijzers, waardoor je nog makkelijker over oneffenheden glijdt. Dus die ga ik nog eens wat groter slijpen. Door breeduit en met korte slagen te schaatsen was ik de laatste 2 dagen niet meer noemenswaardig gevallen. De vermoeidheid had zich wel opgestapeld in die dagen en mijn benen waren nogal stijf. Maar ik vond het inderdaad een onvergetelijk schaatsavontuur.
Tom Visbeek
